Cüz’i İrade Ne Demektir
Cüz’i irade Allah’ın insana vermiş olduğu kaza ve kader sınırları içersinde vermiş olduğu kararlar ve seçmiş olduğu tercihleri olarak isimlendirilebilir. Bu tercih ettiği eylemlere ihtiyari fiil adı da verilmektedir.
Yüce Allah’ın vermiş olduğu bir diğer irade ise iztirari fiillerdir. İhtiyari fiiller insanın tamamen kendi nefsiyle verdiği kararlar ve eylemlerdir, insan kendi hakimyeti ile yaptığı her eylem cüz’i iradedir. Allah ihtiyari fiilleri yaratmış ve insanlar bunları kendi isteklerine göre değişmektedir.
İnsan itaatkar yada isyankar olabilir bu ihtiyari fiil’e bağlıdır. Fiili inceleyecek olursak asıl olan Allahın kudretidir. Ancak diğer yönü insanın kendi iradesi ve vasfıdır.
Mesela yazı yazmak filli Allah tarafından insana bahşedilmiştir. İnsanın yazı yazması sevaptır. Bir diğer durumda değerlendirirsek yazı yazmak günahtır. Yani her iki durumdada yazı yazmak insanın iradesine bağlı olarak olur sevap yada günah olmasına insan karar vermektedir. Allah’ın yarattığı bütün eylemler insanın karar vermesine uygun şekildedir. Yani insan yaptığı ve verdiği kararlardan aklı ve iradesi olduğu için sorumludur.