Kara Perşembe Nedir? Hangi Ülkede Başlamıştır
Amerika Birleşik Devletlerinde başlayan daha sonra tüm dünyaya yayılan borsanın dibe vurması olayıdır. İşte Kara Perşembenin tüm detayları ile Amerika tarihi..
Amerika Birleşik Devletleri, Dünya Savaşları’nın ardından dünya ekonomisinde yüksek faaliyet göstermekte idi. Zaten ABD’nin büyük bir güç olması uzun yıllardır süregelen bir durumdu ve ülkede elektrik, otomotiv alanlarında başlayan gelişmeler ve bu dallara olan talep borsanın yapay olarak da olsa, daha da yükselmesine neden olmuştu. 3 Ekim 1929’a gelindiğinde borsada yükseliş durmuş, bir çok şirketin hisse senetleri düşmüştü.
Savaş zamanında çok fazla miktarda borç vermiş ve alacaklarını tahsil edememiş olan ABD, 24 Ekim 1929 Perşembe günü borsada dibe vurmanın yaşandığı “Kara Perşembe” olarak adlandırılan ekonomik bunalımla karşı karşıya kaldı. Bu ekonomik bunalım özellikle Kuzey Amerika ve Avrupa üzerinde derin yaralar açmıştır. Ayrıca dünya üzerinde özellikle sanayi ve endüstride gelişmiş ülkeler açısından bu süreç oldukça sarsıntılı geçmiştir.
İçindekiler
Kara Perşembenin Sebepleri
Bu ekonomik buhranın yaşanmasında;
- Piyasanın iyimserliği ve fiyatlarda yükselişe dair bir beklenti içinde olunması,
- Borsa komisyoncularının yapmış olduğu yatırımlar,
- Kötü yapılanmış bankaların, kötü yapılanmış kredi alt yapıları,
- Kredi ile alınan hisse senetlerinde yükseliş meydana gelmesi,
- Kredi verenlerin, geri ödeme için fiyatların yükselmesini beklemeleri,
- Piyasada güven sorunlarının patlak vermesi,
- Arz-talep sarmalının alt üst olması ve aşırı satışlar nedeniyle fiyatlarda aşırı düşüş meydana gelmesi,
- Devletin bozulan piyasaya kayıtsız kalması gibi sebeplerin etkili olduğu söylenebilir.
Kara Perşembenin Sonuçları
- Sanayileşmiş bölgelerde işsizlikte artış meydana gelmiştir.
- Tarım ürünlerinin fiyatları yüksek oranda düşmüştür.
- Dünya üzerindeki toplam üretimde %42’lik bir düşüş meydana gelmiştir.
- Birçok banka iflas etmiş, insanlar mal varlıklarını kaybetmişlerdir.
- Takas ekonomisine geri dönüş yaşanmıştır.
Kara Perşembenin Türkiye’ye Etkisi
Bu krizden dünya üzerinde en fazla altın rezervine sahip 2. ülke olan Fransa ve Stalin’in ekonomik politikaları nedeniyle dış dünyadan soyutlanmış olan Sovyetler Birliği neredeyse hiç etkilenmezken, endüstri ve sanayi alanında gelişmiş ülkeleri etkileyen kriz, yeni sanayileşmekte olan Türkiye’yi de çok fazla etkilememiştir.