Bilgi

Süpernova Nedir? Süpernova Patlaması Nasıl Gerçekleşir?

Enerjisi biten yıldızların şiddetli olarak patlaması durumunda süpernova ortaya çıkar. Süpernova patlaması esnasında güneşin parlaklığının milyonlarca kat parlaklığa ulaşabilir. İşte süpernova patlaması hakkında diğer bilgiler..

Yıldızların tümü enerji kaynağı olarak hidrojenin füzyonu sonucu oluşan nükleer enerjiyi kullanmaktadırlar. Her yıldız belli bir zamanda sahip olduğu hidrojeni bitirerek sonunda ölü bir yıldız haline gelir.

Süpernovalar Ölen Yıldızlar mı?

Astronomi uzmanları Güneş’in kütlesinin 50 katından daha büyük olan yıldızların sonları yaklaştığında birer süpernova haline döndüklerini tespit etmişlerdir.

Yıldızın dış kısmı içerisine çökmeye başlar. Ancak bu kütle çekimine karşı merkezdeki enerji üretimi devam ettiği için çökme gerçekleşmez. Ancak merkeze doğru büyük bir basınç oluşur. Bu basınç ise merkezde yer alan helyum atomlarının füzyon tepkimesi geçirerek çok daha büyük sıcaklıkların oluşmasına neden olur.

Normal şartlarda hidrojenin füzyonu gerçekleşirken bu yıldızlarda helyumun füzyonu gerçekleşmektedir. Helyum bu füzyon sonucunda karbon atomlarına dönüşmektedir. Bu da merkezdeki sıcaklığın 100 milyonlarca dereceye ulaşmasına neden olmaktadır. Hem dış kısmın basıncı hem de sıcaklığın bu düzeye ulaşması sonucu karbon atomları da kendi aralarında füzyon tepkimesi vererek oksijen atomları haline dönüşmeye başlar. Yıldız merkezden dışarıya doğru oksijen, karbon, helyum ve hidrojen atomlarını taşımaktadır.

supernova patlamasi

Sıcaklık 1 milyar dereceye ulaşmıştır. Bu sıcaklık oksijen atomlarının da füzyon geçirerek neon atomları haline dönüşmesine neden olur. Neon atomları da bu sıcaklığa dayanamayarak magnezyum atomları haline dönüşürler. Magnezyum atomları da silisyum atomlarına dönüşürler.

Dıştan içe doğru yıldız hidrojen, helyum, karbon, oksijen, neon, magnezyum ve silisyum atomlarından müteşekkil hale gelmiştir. Sıcaklık milyarlarca dereceye ulaşmıştır. Sonunda silisyum atomları demir atomlarına dönüşür. Demir atomları kararlı bir yapıya sahiptir. Kendi içerisinde füzyon geçirmez. Enerjisi tükenen yıldız içerisine daha hızlı çökmeye başlar. Bu çökme sırasında demir atomlarında kaynaşma meydana gelir. Bu da yıldızı bir nötron yumağı haline getirir. Enerjinin yoğunluğu nedeniyle yıldız dışa doğru patlar. Sahip olduğu madde uzaya yayılır. Bu sırada normal bir yıldızdan milyonlarca kat fazla ışık parıltısı meydana gelir. Bu olay süpernova patlaması olarak ele alınmaktadır.

Süpernovaların Adlandırılmaları Nasıl Yapılır?

Süpernovalar hangi yılda patladıysa o yılın adı ve o yılda birden fazla patlama gerçekleştiyse yanına a, b, c şeklinde harflerle adlandırma yapılır.

Kara Delikler ve Süpernovalar Patlaması Sonucunda mı Oluşur

Kara deliklerin oluşumu, genellikle büyük kütleli yıldızların evrimiyle ilgilidir. Büyük kütleli yıldızlar, ömrünün son aşamalarında süpernova olarak patlayarak, yoğunluğu çok yüksek olan bir nesne olan nötron yıldızlarına veya bazı durumlarda doğrudan kara deliklere dönüşürler.

Bir süpernova patlaması sırasında, yıldızın çekirdeği çok hızlı bir şekilde çöker ve çok yoğun bir kütle oluşturur. Bu çöküş sırasında, yıldızın maddesi büyük bir kısmı dışarı fırlatılır ve patlamaya sebep olur. Eğer yıldızın kalıntısı belirli bir kütle sınırının üzerindeyse, çekim kuvveti o kadar yüksek olur ki hiçbir şey, hatta ışık bile, onun yüzeyinden kaçamaz. Bu noktada, yıldız bir kara delik olarak adlandırılan bir nesneye dönüşür.

Bu nedenle, kara deliklerin oluşumu süpernova patlamalarıyla sıkı bir şekilde ilişkilidir. Ancak, süpernova patlamaları sadece kara deliklerin oluşumuyla sonuçlanmaz. Bazı durumlarda, nötron yıldızları gibi başka nesneler oluşabilir veya bazı yıldızlar sadece beyaz cüce olarak adlandırılan daha küçük nesnelere dönüşebilir.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button